سردخانه‌های صنعتی که برای حفظ و نگهداری اکثر مواد فاسدشدنی مانند: محصولات غذایی و آزمایشگاهی و غیره استفاده می‌شوند، از اواخر قرن نوزدهم مورد استفاده قرار گرفتن و در سال 1900 اولین سردخانه صنعتی تبریدی تراکمی ساخته و وارد بازار جهانی شد، سردخانه صنعتی؛ یک محیط سرمایشی است که از مجموعه تجهیزات اختصاصی و ساختمان‌ها، ساخته می‌شود. سردخانه یکی از تجهیزات فروشگاهی بسیار مهم در فروشگاه‌های بزرگ مواد غذایی محسوب می‌شود، ما در این مطلب قصد داریم تا اطلاعات خاص و کاربردی درخصوص سیستم سردخانه و همچنین نکات مهمی از تجهیزات سردخانه صنعتی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.
زمان تقریبی خواندن این مطلب: 5 دقیقه
چهار دسته‌بندی اصلی سردخانه‌های صنعتی عبارتند از: دمای زیر صفر و بالای صفر، تونل انجماد، نگهداری بستنی، البته سردخانه‌های زیرصفر چند مدل مختلف دارند که در ادامه به شرح انواع سردخانه‌ها و همچنین تجهیزات مورد نیاز برای ساخت سردخانه صنعتی می‌پردازیم.
سردخانه صنعتی زیر صفر
سردخانه صنعتی زیر صفر برای انجماد در دمایی میانگین بین صفر تا منفی 18 درجه زیر صفر ساخته می‌شود و معمولا برای نگهداری گوشت، ماهی، مرغ کاربرد دارد. بسیاری از فروشگاه‌های بزرگ مانند هایپرمارکت‌ها، برای انبار کردن فرآورده‌های منجمد نیاز به یکی از مهمترین تجهیزات فروشگاهی یعنی سردخانه‌های زیرصفر دارند، همچنین صنایع دیگری مثل کشتارگاه‌های گاو، گوسفند، شتر و مرغ و همچنین صنایع شیلات نیاز مبرم به ساخت سردخانه صنعتی دارند.
سردخانه زیرصفر کوچک یا سردخانه اتاقی
برای ساخت سردخانه‌های زیر صفر کوچک، یک بخش یا اتاق از یک ساختمان را در نظر می‌گیرند و با ساندویچ پنل بصورت اصولی عایق کاری می‌کنند و بعد از نصب ساندویچ پنل تجهیزات مورد نیاز شامل استاتیک و داینامیک، نصب خواهد شد، از سردخانه‌های زیر صفر کوچک برای نگهداری محصولات غذایی در هتل‌ها و رستوران‌ها و فروشگاه‌های خرده فروش یا برای انبار میوه‌ها با عنوان سردخانه میوه استفاده می‌شود.
سردخانه بزرگ زیرصفر
برای نگهداری و انبار محصولات غذایی در مقدار خیلی زیاد از سوله‌های بزرگ سردخانه‌دار زیر صفر استفاده می‌شود و معمولا از چندین اتاق تشکیل شده و با توجه به انواع محصولات دماهای متفاوتی برای هر اتاق مشخص می‌شود تا کیفیت محصولات به صورت کامل و دقیق حفظ شود.
سردخانه زیر صفر کانکسی یا متحرک
برخی به جای استفاده از دیوارهای اتاق ساختمان، از کانکس یا سازه های فلزی بهره می برند و به راحتی قابلیت انتقال به هر محیطی را فراهم می نمایند، این نوع سردخانه که به سردخانه‌های زیر صفر کانکسی معروف هستند از پر فروش‌ترین سردخانه‌ها در بازار به حساب می‌آید.
تونل انجماد
انجماد سریع مانع از تشکیل کریستال‌های یخی بزرگ که در یخ‌زدگی عادی در محصولات به وجود می‌آیند می‌شود. از این‌رو تونل انجماد برای انجماد سریع محصولات استفاده می‌شود، لازم به ذکر است که کریستال‌های یخی باعث افت کیفیت مواد غذایی خواهد شد و در تونل انجماد خبری از کریستال‌های یخ نیست. تونل انجماد تا دمای منفی 40 درجه را می تواند کنترل کند. فرق تونل انجماد با سردخانه‌های زیر صفر در این است که هوای گاز سرد به صورت ثابت در اتاق سردخانه زیر صفر تا منفی 18 درجه وجود دارد و پروسه سرد شدن زمان‌بر است، اما در تونل انجماد محصولات توسط ریل از داخل تونل انجماد 40 درجه رد می‌شوند و سریعاً منجمد می‌شوند.
سردخانه بستنی
بستنی یکی از خوراکی‌هایی است که در همه جای دنیای طرفداران زیادی دارد، به همین دلیل سردخانه‌های اختصاصی برای نگهداری بستنی طراحی و ساخته می‌شود. بستنی به خاطر اینکه چربی بالا همراه با خامه و نمک در ترکیبات خود دارد، باید در دمای بسیار پایین نگهداری شود تا مزه و کیفیت و قوام خود را از دست ندهد. در نگهداری بستنی از سیستم دو مرحله‌ای استفاده می‌شود. در برخی از کارخانه‌ها از تونل بستنی هم استفاده می‌شود تا بستنی سریع‌تر منجمد شود و کیفیت و ساختار خود را کاملا حفظ نماید.
انواع تجهیزات برای طراحی و ساخت سردخانه
می‌توان تجهیزاتی که در ساختار و کارکرد سردخانه دخیل هستند را به دو بخش تقسیم کرد: تجهیزات داینامیک سردخانه و تجهیزات استاتیک سردخانه. کار بخش داینامیک سردخانه تولید برودت هوای سرد است و کار بخش استاتیک سردخانه این است که برودتی که توسط بخش تجهیزات داینامیک سردخانه تولید شده را حفظ نماید و از هدر رفت برودت هوای سرد جلوگیری کند.
تجهیزات داینامیک سردخانه
در این بخش قسمت‌های مهم تجهیزات داینامیک سردخانه که شامل کندانسور و اواپراتور و کمپرسور است را مورد بررسی قرار می‌دهیم:
کندانسور سردخانه
کندانسور سردخانه مبدلی است حرارتی که بین شیر انبساط و کمپرسور قرار می‌گیرد و مبرد را توسط آب یا هوا خنک می‌نماید با این کار مبرد از حالت گاز به مایع تغییر پیدا می‌کند در واقع کندانسور باعث خنک شدن کمپرسور می‌شود و گاز گرم شده حاصل از فعالیت کمپرسور را سرد می‌نماید.
اواپراتور سردخانه
اواپراتور یا دمنده؛ دمای گاز فریون سرد که به وسیله کندانسور و شیر انبساط (در فضای بسته) وارد اتاق سردخانه می‌شود را در درون اتاق پخش می‌کند.
کمپرسور سردخانه
کمپرسور در دو نوع اسکرو و اسکرال در صنعت سردخانه به کار برده می‌شود و کار فشرده‌سازی گازها را به عهده دارد و وقتی عمل فشرده سازی را انجام می‌دهد گاز گرم شده حاصل می‌شود که به وسیله کندانسور خنک می‌شود.
ساختار استاتیک سردخانه
همانطور که در قبل اشاره کردیم، علاوه بر ساختار داینامک، سردخانه دارای ساختار استاتیک نیز می‌باشد که در ادامه مطلب، سه جز اصلی ساختار استاتیک را باهم بررسی می‌کنیم:
ساندویچ پنل سردخانه
این قسمت از سه لایه تشکیل شده به وسیله یک لایه با جنس فوم پلی پورتان در میان دو لایه فلزی داخلی و خارجی با جنس آلومینیوم یا ورق گالوانیزه یا ورق آلوزینک قرار داده شده است که کار لایه میانی عایق کردن محیط و پایین آوردن مقدار انتقال حرارت است.
قفسه‌بندی سردخانه
کار قفسه‌بندی ایجاد جریان گاز سرد در بین تمام قسمت‌های داخل سردخانه است.
درب سردخانه
این بخش از سردخانه از اهمیت والایی برخوردار است: اول اینکه درب سردخانه باید به راحتی باز و بسته شود و دوم اینکه باید عایق مناسبی باشد و از برودت هوای سرد داخل سردخانه به بیرون جلوگیری نماید.
با بهسرما همراه باشید، در مطالب بعدی به آموزش ساخت سردخانه صنعتی می‌پرداریم، در ضمن برای ساخت و را‌ه‌اندازی سردخانه فروشگاه یا هایپرمارکت خود با مشاوران ما در بهسرما تماس بگیرید.
