نیاز انسان به سرما برای نگهداری غذا به هزاران سال پیش بر می‌گردد. در زمان‌های دور، انسان‌ها برای خنک نگه‌داشتن خوراکی‌ها، آن‌ها را به مناطقی که طی تمام فصول سال برف دارند، منتقل می‌نمودند و هنگام نیاز از آن‌ها استفاده می‌کردند. پس از اختراع وسایل حمل‌ونقل و رام کردن حیوانات، انسان‌ها توانستند برف‌ویخ را از مناطق سردسیر و ارتفاعات کوه‌ها به محل سکونتشان حمل کرده و با استفاده از کاه به‌عنوان اولین نوع عایق، آن‌ها را ذخیره نمایند.
در این مقاله از بهسرما، تاریخچه اختراع یخچال‌های دست‌ساز اولیه و همچنین یخچال فروشگاهی پرده هوا که یکی از مهم‌ترین تجهیزات فروشگاهی به شمار می‌آید را بررسی خواهیم کرد:
تاریخچه اختراع یخچال‌های اولیه:
در قرن هفدهم میلادی، دانشمندان گام‌های اولیه را در جهت ساخت یخچال‌های مصنوعی برداشتند. ابتدا ویلیام کولن (William Cullen)، فیزیک‌دان، شیمی‌دان و کشاورز اسکاتلندی در سال ۱۷۴۸ دستگاهی را اختراع کرد که با استفاده از پمپ خلأ، دمای محفظه را پایین می‌آورد. کولن توانست با روش مبدل حرارتی، جعبه خنکی بسازد که می‌توانست غذا را بدون نیاز به برف‌ویخ خنک نگه دارد.
پس از آن بنجامین فرانکلین و جان هدلی، توانستند سیستم خنک‌کننده دیگری را با استفاده از مایعات فرار طراحی کنند. البته این ابتکارها اختراع مستقیم سیستم های برودتی امروزی نبود اما مسیر را برای توسعه و رسیدن به آنچه امروز سیکل تبرید می‌نامیم، هموار کرد. الیور ایوانز مخترع آمریکایی در سال ۱۸۰۵ از کمپرسور بخار، برای خنک‌کردن هوا استفاده کرد.
اختراع یخچال‌های مدرن و انقلاب در نگهداری مواد غذایی:
نقطه عطف اصلی در تاریخ یخچال، اختراع ژاکوب پرکینز در سال ۱۸۳۴ بود. او با ابداع چرخه تراکم بخار، نخستین یخچال مدرن را به جهان معرفی کرد. این دستگاه از مبردی برای جذب گرما از داخل محفظه و سپس فشرده‌سازی و خنک‌کردن آن در خارج از محفظه استفاده می‌کرد. اختراع یخچال، انقلابی در زمینه نگهداری مواد غذایی ایجاد کرد. با‌این‌حال، یخچال‌های اولیه حجیم، گران‌قیمت و نیازمند به منبع انرژی جداگانه‌ای مانند موتور بخار بودند.
با پیشرفت تکنولوژی برق در اوایل قرن بیستم، یخچال‌های برقی به‌تدریج جایگزین یخچال‌های سنتی شدند. این موضوع انقلابی در زمینه نگهداری مواد غذایی ایجاد کرد زیرا یخچال‌های برقی به‌طور قابل‌توجهی کارآمدتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر از یخچال‌های سنتی بودند و به افراد امکان می‌دادند تا طیف وسیع‌تری از مواد غذایی را برای مدت طولانی‌تری تازه نگه دارند. موضوعی که به کاهش ضایعات مواد غذایی، ارتقای سطح بهداشت، سلامت جامعه و بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کرد.
سیستم‌های برودتی اولیه بسیار سنگین بودند و وزن آن‌ها به پنج الی دویست تن می‌رسید. همچنین در آن زمان گازهای بسیار سمی به‌عنوان مبرد استفاده می‌شد که باعث شده بود تا این سیستم‌ها به خطری بزرگ تبدیل شوند. در قرن بیستم میلادی پیشرفت‌های بسیاری در جهت کم شدن وزن و حجم سیستم‌های تبرید صورت گرفت. همچنین سیستم‌های ارزان‌تر و در دسترس‌تر برای طیف گسترده‌تری از کسب‌وکارها از جمله: رستوران‌ها و سوپرمارکت‌ها، طراحی و توسعه پیدا کرد. ایمنی سیستم‌های تبرید نیز در این دوره ارتقا پیدا کرد و گازهای سمی و مواد شیمیایی خطرناک رفته‌رفته از این سیستم‌ها حذف شدند.
سیستم‌های برودتی مدرن و پیدایش یخچال پرده هوا:
سیستم‌های برودتی امروزی نه تنها سبک‌تر، کم حجم‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر از سیستم‌های برودتی اولیه هستند بلکه به ترموستات‌های دیجیتال، روشنایی و نماهای شیشه‌ای زیبا نیز مزین شده‌اند. پس از این‌که مشکلات اساسی فنی و تکنیکی از سر راه ساخت سیستم‌های برودتی برداشته شد، به‌مرورزمان عواملی همچون: زیبایی، دسترسی و سهولت بهره‌برداری در طراحی این سیستم‌ها نقش پررنگ‌تری پیدا کرد و به تناسب کسب‌وکاری که از این سیستم‌ها بهره می‌برد، تغییراتی در طراحی آن‌ها به وجود آمد. به‌عنوان‌مثال: در ساخت سردخانه‌های قابل‌حمل نصب‌شده بر روی خودروها از عایق‌های بهتر و سبک‌تری به جای چوب استفاده شد تا بتوان با وسیله نقلیه، کالای بیشتری حمل کرد.
همین روند در فروشگاه‌ها نیز اتفاق افتاد و تولیدکنندگان تجهیزات فروشگاهی، اقدام به طراحی سیستم‌های برودتی روباز به روش پرده هوا (Curtain Air) نمودند. بر اساس بررسی‌های انجام شده مؤسسات آمریکایی در اواخر قرن بیستم، مشتریان فروشگاه‌ها تمایل بیشتری به خرید از سیستم‌های بدون درب (یخچال‌های فروشگاهی پرده هوا) داشتند و این موضوع از لحاظ منافع ایجاد شده برای فروشگاه، هزینه اضافی انرژی مصرفی را جبران می‌کرد. به‌این‌ترتیب استفاده از یخچال و فریزرهای پرده هوا رفته‌رفته رایج‌تر شد و از قاره‌ای به قاره دیگر سرایت کرد. امروزه استفاده از یخچال های پرده هوا در فروشگاه‌ها به موضوعی غیرقابل‌اجتناب تبدیل شده و همه‌روزه بر کاربران این محصولات اضافه می‌شود.
جمع‌بندی:
در این مقاله به بررسی تاریخچه یخچال‌های اولیه و یخچال‌های مدرن امروزی و همچنین پیدایش یخچال فروشگاهی پرده هوا پرداختیم. یخچال پرده هوا (Air Curtain Refrigerator) به‌منظور بهبود نمایش و دسترسی به محصولات غذایی در فروشگاه‌های بزرگ و سوپرمارکت‌ها طراحی شد. ایده اصلی پشت این تکنولوژی، استفاده از جریان هوای سرد به‌عنوان پرده‌ای برای جداسازی محیط داخلی یخچال بدون نیاز به درب‌های فیزیکی از هوای گرم بیرون بود. با گذشت زمان و بهبود تکنولوژی‌های این حوزه، یخچال های پرده هوا به تجهیزات فروشگاهی حیاتی در سوپرمارکت‌ها، هایپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای و همچنین زنجیره‌های توزیع مواد غذایی تبدیل شدند.
نمونه‌ای از یخچال پرده هوا بهسرما
از همراهی دوباره شما با مطالب سایت بهسرما قدردانی می‌کنیم و امیدواریم که مطالعه مقاله "تاریخچه پیدایش یخچال پرده هوا" برای شما عزیزان مفید و سودمند باشد. لطفاً با ارسال نظرات، پیشنهادها و انتقادهای سازنده خویش، ما را در مسیر تولید مطالب بهتر و باکیفیت‌تر همراهی نمایید. همچنین شما سروران ارجمند می‌توانید با مراجعه به بخش وبلاگ سایت بهسرما، آخرین مقالات و مطالب آموزشی ما در زمینه تجهیزات فروشگاهی، مشاوره راه‌اندازی فروشگاه، مشاوره طراحی فروشگاه و... را مطالعه فرمایید.