یک سوپرمارکت یا هایپرمارکت (فروشگاه خرده فروشی) در یک محیط کاملاً رقابتی فعالیت می‌کند. فروشگاه خرده فروشی به عنوان یک سازمان ارزش ساز واسط بین تامین کنندگانی که از لحاظ جغرافیایی بسیار پراکنده هستند و مشتریانی نسبتاً متمرکز با نیاز برای کالاهای فروشگاه ایفای نقش می‌کند.
در راستای رسیدن به رسالت فوق، فروشگاه خرده فروشی کالاهای بسیار متنوعی را از تامین کنندگان تهیه و آنها را به صورت منظم و معنی‌داری در دسترس مشتریان خود قرار می‌دهد. به صورت خلاصه می‌توان گفت کسب و کار خرده فروشی بر انتقال کالاهای گوناگون از تامین کنندگان مختلف و متنوع به مشتریان تمرکز دارد.
با اینکه ظاهر تعاریف بالا کسب و کار خرده فروشی را بسیار ساده نشان می‌دهد اما در واقع هنر مدیریت یک کسب و کار خرده فروشی موفق، ایجاد نظم و هارمونی بین خواسته مشتریان و به موقع و درست در دسترس قرار دادن کالاهای مورد نیاز آنها در مکانی مناسب است.
مدل کسب و کار سوپرمارکت و هایپرمارکت
در این راستا مسایلی مانند محل احداث فروشگاه، معماری، دسترسی‌ها، امکانات رفاهی، تجهیزات، نیروی انسانی، نرم افزار، دسته بندی گروه کالایی اقلامی که در دسترس مشتریان قرار می‌گیرد، تعداد کالاها، تعداد فروشگاهها، وسعت و تعداد انبارها و امثالهم نقش بسزایی در میزان موفقیت و توسعه کسب و کار ایفا می‌کند.
مدل کسب و کار خرده‌فروشی
-
محرکهای اقتصادی از جمله تورم، تسهیلات بانکی و مشوق‌های اقتصادی دولتی و ...
-
قانون گزاران که شرایط، ضوابط و محدودیت‌های فضای کسب و کار را تعیین می‌کنند.
-
گروه‌های تأثیرگزار از جمله اتحادیه‌ها، صنوف و به طور کلی گروه‌هایی که در فضای کسب و کار موثرند.
-
سیاست‌ها به معنای فضای سیاسی کشور، منطقه و جهانی است که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم بر کسب و کار تأثیر می‌گزارند.
-
فناوری به طرق مختلف بر تولید، تأمین، انتقال، فروش، محاسبات، نیروی انسانی و به طور کلی اغلب عوامل فضای کسب و کار تأثیر می‌گزارد.
-
مولفه‌های جمعیتی از جمله فاکتور‌های بسیار مهم در موفقیت کسب و کار به شمار می‌آید که یکی از شاخص‌های مهم آن وسعت بازار کسب و کار است.
-
واسطه‌ها به هرگونه شخص یا سازمانی که تسهیل کننده ارتباط تجاری بین دو شخص یا سازمان باشند گفته می‌شود.
-
رقبا نقش تعیین کننده‌ای در نحوه عملکرد فروشگاه دارند. نوع کسب و کار، نحوه بازاریابی، برخورد با مشتری، میزان خدمات، قیمت گذاری و امثالهم از جمله فاکتورهایی هستند که نقش رقبا را در فضای کسب و کار پررنگ‌تر می‌کنند.
تعریف مشتریان سوپرمارکت:
مشتریان کسب و کار خرده فروشی افراد و خانواده‌های محلی هستند که به صورت دوره‌ای برای پر کردن انبار مایحتاج مصرفی خود به فروشگاه مراجعه می‌کنند.
تعریف تأمین‌کنندگان سوپرمارکت:
تأمین کنندگان در واقع تولید کنندگان مایحتاج مشتریان فروشگاه هستند که امکان عرضا مستقیم به مصرف کننده نهایی را ندارند و از لحاظ جغرافیایی با آنها فاصله زیادی دارند.
مدل کسب و کار سوپرمارکت و هایپرمارکت
حمل کننده‌ها:
در کسب و کار خرده فروشی حمل کننده‌ها نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند. این حمل کننده‌ها مسئولیت انتقال مواد اولیه به تامین کنندگان، انتقال کالا از تأمین کنندگان به فروشگاه و انتقال کالا از فروشگاه به مشتریان را دارند. اهمیت حمل کننده‌ها عموماً در کسب و کار خرده‌فروشی نادیده گرفته شده یا به میزان کافی به آن اهمیت داده نشده. حمل کننده‌ها به دلیل نقش تعیین کننده‌ای که در گردش کار خرده فروشی دارند باید دایماً رصد شده و به آنها توجه ویژه‌‍ای داشت. اختلال در عملکرد حمل کننده‌های قبل از تأمین باعث اختلال در تولید تأمین کنندگان شده و از آن به بعد تاخیر در کل فرایند بوجود می‌آورد. به همین ترتیب اختلال در عملکرد حمل کننده‌ها قبل از فروشگاه نیز باعث خالی ماندن انبار و متعاقباً خالی ماندن قفسه‌ها خواهد شد. در نتیجه در برخی از خرده‌فروشی‌ها بخش لجستیک و حمل کننده‌ها به صورت یک دپارتمان داخلی در آمده یا به صورت قراردادهای برون سپاری به موسسات حائز شرایط واگذار می‌گردد.
مدل کسب و کار سوپرمارکت و هایپرمارکت
نرم افزارها
کسب و کار خرده فروشی در دو دهه گذشته به واسطه توسعه نرم افزارها رشد تصاعدی داشته. به دلیل حجم زیاد داده در این کار بکارگیری نرم افزار مناسب اجتناب ناپذیر است. دسته‌ای از نرم افزارها ارتباط بین حمل کننده‌ها با تامین کنندگان، کسب و کار و مشتریان را برقرار می‌کنند و دسته‌ای دیگر نرم افزارهای مالی هستند که به صورت درون سازمانی و همچنین درون سازمانی-برون سازمانی ایفای نقش می‌کنند.
بخشی از مهمترین نرم افزارهای مهم در کسب و کار خرده فروشی عبارتند از:
-
مدیریت انبار (Inventory Management)
-
مدیریت ارتباط با مشتریان (CRM)
-
مدیریت کارکنان (Employee Management)
-
مدیریت تامین کنندگان (Vendor Management)
-
گزارش و تحلیل (Reporting & Analytics)
-
فروش (POS)
-
لجستیک (Logistics)
-
امنیتی (Security)